Cevap:

Merhabalar, belirtmiş olduğunuz durum balın kristalize olmasıdır. İlk önce kristalizasyon nedir, hangi şartlarda oluşur ve önlemek için neler yapılabilir bunlardan bahsetmek istiyorum. Kristalizasyon; Doğal çiçek ballarının yapısında glikoz ve fruktoz gibi karbonhidratlar bulunur. Balın karbonhidrat içeriğinin çok fazla olası sebebiyle zamanla ve ortam ısısına bağlı olarak glikoz molekülleri kristalleşmeye neden olur. Balın kalitesi, besin maddesi içeriği kesinlikle bozulmuş olmaz. Ancak bu durum bazen bala şeker şurubu katılmış olduğu şeklinde yanlış yorumlanır. Bu inanış gerçeğin tam aksidir. Zira şeker şurubu ilave edilmiş ballar çok uzun süre kristalleşmeden kalabilir, saf ve doğal ballar ise, balın elde edildiği çiçeklerin türüne göre değişmekle beraber, özellikle kış aylarında ve soğukta muhafaza edildiği taktirde birkaç ay gibi kısa bir sürede kristalleşebilmektedir. Balın kristalize olması ile ilgilide doğal bal er ya da geç kristalize olur. TSE Standardı ve Türk Gıda Kodeksi Yönetmenliği Bal Tebliği' nde de belirtildiği gibi, kristalize olması balın sahte olduğunu göstermez. Türk Gıda Kodeksi Bal tebliğin’ de kristalize balın özellikleri süzme bal ile aynı belirtilmiştir. Bu nedenle süzme balın kristalize olması yapısında ve özelliklerinde bir değişime yol açmadığı aynı özelliklerin taşınması şeklinde ifade edilmiştir. Etiketin üzerinde de '’Doğal bal zamanla kristalleşir. 45 °C sıcak suda bekleterek çözebilir ya da doğal haliyle tüketebilirsiniz.’’' ibaresi yer almaktadır. Bu kesinlikle doğal bir olay olup, balın tüketilmesini önleyici bir problem değildir. Balda kristalleşme hiçbir şekilde bala yapılmış bir hilenin göstergesi değildir. Kristalleşmiş balın tüketilmesinde, sağlık açısından hiçbir sakınca yoktur. Kristalleşmenin başlıca sebepleri; balın oluşmasında yararlanılan çiçeklerin türü, balın içerdiği hava kabarcıkları, polen ve diğer partiküllerin miktarı, balın depolandığı yerin nem ve sıcaklığı ile ambalaj kaplarının çeşididir. Kristalizasyon ile ilgili olarak ayrıca uzman kişilerinde görüşleri de mevcuttur. Hacettepe Üniversitesi Prof. Dr. Kadriye Sorkun'nun da ifadesinde belirttiği gibi ;' Balın kristalleşmesi, halk arasında bilinen deyimiyle şekerlenme, balın kalitesiz ya da sahte olduğunu göstermez. Er ya da geç her bal kristalleşebilir. Balın kaynağına göre petekte iken kristalleşen ballar olduğu gibi bir yıl kristalleşmeden kalan ballar da vardır.' Balın kristalleşmesi tabii bir olaydır ve kristalleşme için en uygun sıcaklık 14°C civarıdır. Balı siz aldıktan sonra uygun koşulda saklamanız yetmez size ulaşana kadar ki süreçte soğukta bekletildiği için kristalize olabilir. Sizin elinizdeki balı depolama sırasında soğuk ortamda bekletilmiş olabilir, raf ömrü yaklaşmış olabilir. Sonuç olarak balınızın kristalize olması normaldir.